Gözden kaçırmayın

Antimikrobiyal Farkındalık Haftası: Antibiyotik Kullanımı ve DirençAntimikrobiyal Farkındalık Haftası: Antibiyotik Kullanımı ve Direnç

Sebebi bilinen ve önlenebilen tek kanser olan serviks (rahim ağzı) kanseri, dünyada kadınlarda meme kanseri ve kalın bağırsak kanserinden sonra üçüncü sıklıkta görülürken, ülkemizde dokuzuncu sıradadır. Nedeni tamamen aydınlatılmış bir kanser olup önlenebilir bir hastalıktır. Bir ülkede rahim ağzı kanserinden kaynaklı ölümü engellenen kadın sayısı o ülkenin sağlık hizmetleri yönünden gelişmişliği ve kadına verilen değer ile doğru orantılıdır. Rahim ağzında gelişen bir kanser türü olan Rahim ağzı Kanseri, tarama yöntemleri ile erken tanı alarak hastalığa bağlı ölüm oranlarının büyük oranda azaltılabildiği kanıtlanmıştır. Rahim ağzı kanserinde belirli risk faktörleri vardır ve şöyle sıralayabiliriz; Human Papilloma Virüs (HPV) enfeksiyonu ve/veya cinsel yolla bulaşan başka hastalıkların, erken yaşta cinsel yaşam (16 yaşından önce), çok eşlilik, sigara, sağlıksız beslenme (meyve ve sebzeyi az tüketmek), çok sayıda doğum, sosyoekonomik düzeyin düşük olması, 5 yıldan daha uzun süre doğum kontrol hapı kullanmak, aşırı kilolu veya obez olunması, serviks kanseri olan bir kız kardeş ya da anne gibi yakınının olması, doğumdan önce dietilstilbestrol'e (DES) maruz kalınması, bağışıklık sisteminin çok zayıflamış olması (İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü/HIV gibi), düzenli rahim ağzı kontrol taraması yapılmaması. Tarama ve erken teşhis ile tam tedavisi mümkün olan rahim ağzı kanseri, günümüzde kanserden ölüm nedenleri arasında çok geridedir. Tarama ve kontrollerini düzenli yaptıran bir kadının rahim ağzı kanserinden ölmeyeceğini söylemek mümkündür. Bu sebeple Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) de ülke çapında taramaları önermektedir. Günümüzde rahim ağzı kanserinin %99,9'una HPV enfeksiyonunun yol açtığı bilinmektedir. Küresel olarak her yıl 625 bin civarında kadın ve yaklaşık 70 bin erkeğin HPV ile ilişkili kansere yakalandığı tahmin edilmektedir. HPV'nin tespit edilmesi ile erken dönemde rahim ağzındaki kanser öncülü değişikliklere işaret ederek kanser teşhisini kolaylaştırmaktadır. Rutin tarama içinde yer alan HPV testleri virüsün tespiti esasına dayanmaktadır. Ülkemizde ulusal kanser tarama standartlarına göre 30-65 yaş arası her kadın 5 yılda bir HPV testi ile taranmaktadır. Rahim ağzı kanseri belirtilerini şöyle sırlamak mümkündür: Düzensiz adet, adet dönemleri arasında veya cinsel ilişki sonrası anormal kanamalar; cinsel ilişki sırasında ağrı; sırt, bacak veya kadın cinsel organlarını olduğu bölgede ağrı; yorgunluk, kilo kaybı ve iştahsızlık; vajinal rahatsızlıklar ve kokulu akıntı; tek bir bacakta şişkinlik; idrar yaparken ağrı; menopoz sonrası kanama görülmesi. Bugün artık HPV'nin en çok kanser yapan tiplerine karşı geliştirilen ve koruyuculuğu yüksek olan aşılar mevcut olup, DSÖ 9-14 yaşlarındaki kız ve erkek çocuklara aşı yapılmasını önermektedir. Bunun dışında 30 yaşından itibaren tarama testlerinin düzenli bir şekilde yaptırılması, güvenli cinsel ilişki, erkeklerin sünnet olması, sigara kullanılmaması, sebze ve meyve tüketiminden zengin beslenme ve bütün bu konular üzerine eğitimler yapılması ile rahim ağzı kanserleri önlenebilmektedir. Önlenebilir olan, erken teşhis edildiğinde tedavisi %100 olan ve buna bağlı ölümlerin tamamen engellenebildiği rahim ağzı kanserinde de bütün kanser türlerinde olduğu gibi erken teşhis çok önemli olup, erken teşhis için de özellikle risk grubundaki kişilere yönelik taramalar çok önemlidir. Ülkemizin her yerinde mevcut olan Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezlerinde (KETEM) bütün kanser türlerine yönelik taramalar ücretsiz olarak yapılmaktadır. İlimizde de Afyonkarahisar Devlet Hastanesi içinde yer alan KETEM ve Toplum Sağlığı Merkezinde yer alan Kanser Biriminde ücretsiz tarama ve eğitimlerimiz sürekli olarak yapılmakta olup, rahim ağzı kanseri taramaları bu merkezlerin yanın Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM) de yapılmaktadır. Özellikle 30-65 yaş arası bütün kadınlarımızı rahim ağzı kanseri taraması için Merkezlerimize bekliyoruz. Bilgilenin, bilgilendirin, doğru bilgiye ulaşın. Bilinçli toplum sağlıklı gelecektir! Uzm. Dr. Serhat KORKMAZ İl Sağlık Müdürü